Tu znajdziesz odpowiedź na najważniejsze wątpliwości, jakie powstają przy sadzeniu roślin. Omówimy pokrótce rośliny zakupione z odkrytym systemem korzeniowym, doniczkowane oraz z bryłą korzeniową okrytą siatką lub materiałem jutowym. Nie zabraknie kilku słów dotyczących sposobu sadzenia roślin żywopłotowych. Pamiętaj, że sadzenie to pierwszy etap wprowadzania do Twojego ogrodu nowych mieszkańców. Po nim nadejdą następne etapy dotyczące szeroko rozumianej pielęgnacji. Każda roślina wymaga bowiem mniej lub więcej uwagi i określonego podejścia. Wszelkie dodatkowe i niezbędne zabiegi pielęgnacyjne dotyczące poszczególnych gatunków staraliśmy się zawrzeć w opisie każdej rośliny.
Krok 1
Rodzaje sadzonych roślin.
Rośliny z odkrytym systemem korzeniowym.
Zasadą jest, że im mniejsze i młodsze rośliny, tym lepiej się przyjmują i tym szybciej podejmują wzrost. Z drugiej strony, sadząc rośliny, chcemy jak najszybszego efektu i jak największych roślin. Kompromisem pomiędzy tymi dwoma aspektami jest sadzenie roślin jednorocznych lub 2-3 letnich o średniej wysokości 30-40cm, choć są od tego wyjątki (niektóre gatunki rosną bardzo wolno - np. kosodrzewina `Pumilio` czy jodła koreańska; niektóre zaś bardzo szybko - np. modrzew europejski czy sumak octowiec). Sadząc rośliny wyższe lub starsze często narażamy się na to, że minie kilka lat zanim podejmą wzrost. W tym samym czasie rośliny mniejsze i młodsze, po szybszym zaadoptowaniu się, podejmą wzrost i przerosną swoich starszych kolegów.
Rośliny z bryłą korzeniową okrytą siatką lub jutą z pewną ilością ziemi (balotowane).
Problem opisany wyżej albo nie występuje, albo ma o wiele mniejsze znaczenie, dotyczące raczej sposobu wykopania rośliny z gruntu i stopnia uszkodzenia systemu korzeniowego. Prawidłowo balotowane rośliny zachowują się po posadzeniu w sposób zbliżony do roślin doniczkowanych. Możemy zatem sadzić starsze i większe rośliny.
Rośliny doniczkowane.
Rośliny o systemie korzeniowym w pełni zabezpieczonym. Możemy sadzić duże i starsze egzemplarze.
Krok 2
Terminy sadzenia.
Rośliny z odkrytym systemem korzeniowym.
Sadzimy poza sezonem wegetacyjnym. Najpopularniejszymi terminami są: wczesna wiosna (marzec-kwiecień) lub jesienią (październik - listopad). Jeśli okres od listopada do marca okaże się danego roku przychylny i nie będą notowane ujemne temperatury, w zasadzie nic nie stoi na przeszkodzie, by rośliny nadal sadzić.
Rośliny z bryłą korzeniową okrytą siatką lub jutą z pewną ilością ziemi (balotowane).
Sadzimy raczej jesienią. Jesień to zazwyczaj okres zwiększonej ilości opadów a posadzone wtedy rośliny zdążą skorzystać z tej wilgoci i będą lepiej przygotowane do wiosennej wegetacji.
Rośliny doniczkowane.
Sadzimy cały rok jeżeli tylko warunki pogodowe na to pozwolą.
Nie sadzimy roślin w okresach mrozów, gdy gleba jest zmarznięta.
Rośliny mniej mrozoodporne (mrozoodporność do -18oC) staramy się sadzić wiosną.
W pierwszej kolejności sadzimy rośliny wcześnie rozpoczynające wegetację (patrz tabela poniżej).
Krok 3
Zabiegi przygotowawcze.
Korzenie roślin przed posadzeniem można zamoczyć w wodzie lub zmoczyć całe zadołowane rośliny. Zabieg ten powinien trwać od kilkunastu minut w przypadku zraszania całych roślin do kilku godzin lub nawet doby przy zamoczeniu korzeni. Donice z roślinami doniczkowanymi należy mocno zlać wodą. Rośliny o wybujałych nadmiernie korzeniach i pędach przycinamy do długości około 30-40cm, przy czym decydując się na przycinanie korzeni powinniśmy przyciąć także proporcjonalnie pędy nadziemne. Zaleca się także likwidację konkurencji korzeniowej przez przekopanie gleby w miejscach sadzenia wszędzie tam, gdzie rosną chwasty. Odchwaszczanie przeprowadzamy na pasie o szerokości wynikającej z szerokości sadzonego żywopłotu lub miejscowo, w promieniu 30-50cm od sadzonej rośliny. Zabieg ten pozwala na pełne wykorzystanie przez roślinę składników odżywczych występujących w glebie i ogranicza potrzebę późniejszej pielęgnacji.
Krok 4
Technika sadzenia.
- Kopiemy dołek.
Dołek powinien być odpowiedniej wielkości, umożliwiającej prawidłowe i swobodne zakopanie korzeni roślin bez ich nadmiernego podwijania. - Nawożenie startowe, odpowiednie pH.
Po wykopaniu dołka mamy możliwość zapewnienia roślinie najlepszych warunków początkowego wzrostu. Osiągniemy to na dwa sposoby: po pierwsze - zapewniając odpowiednią żyzność i przepuszczalność podłoża (przy wiosennym sadzeniu możemy wsypać do dołka pół garstki nawozu - jego ilość zależy bezpośrednio od gabarytów rośliny - i przemieszać go z glebą dostępna w dołku; możemy glebę zbyt zwięzłą i gliniastą wymieszać z piaskiem i żwirem, jeśli roślina wymaga podłoża przepuszczalnego; możemy glebę zbyt ubogą wzbogacić porcją humusu, ziemi próchnicznej), po drugie - dbając o właściwe pH gleby. Dobrze jest znać choć przybliżoną jego wartość, bowiem spora ilość roślin najlepiej rośnie w określonych warunkach kwasowości. Niedrogim urządzeniem do badania pH gleby jest kwasomierz glebowy z uzupełnianym płynem Helliga. Glebę możemy zakwasić torfem nieodkwaszonym (część nawozów również zakwasza glebę). Podnosimy pH przez wapnowanie. - Umieszczamy roślinę w wykopanym i przygotowanym dołku.
System korzeniowy rośliny powinien luźno mieścić się w dołku. Źle wpływa na wzrost jego podwijanie.Głębokość na jaką zakopujemy roślinę powinna odpowiadać głębokości, na jakiej wcześniej rosła (fot. 6). Przy roślinach z odkrytym systemem korzeniowym pomocną informacją będzie zlokalizowanie tzw. szyi korzeniowej - miejsca, w którym korzeń przechodzi w łodygę. Często temu przejściu towarzyszy zmiana barwy łodygi (fot. 1, 2). Nie jest wielkim błędem zakopanie rośliny kilka centymetrów głębiej, za to większą krzywdę robi jej zbyt płytkie zakopanie.
- Zasypujemy umieszczoną w dołku roślinę.
Przysypujemy korzenie roślin nieco większą ilością ziemi (fot. 3), by po udeptaniu pozostało lekkie zagłębienie wokół łodygi, co ułatwi nam późniejsze nawadnianie.
- Ubijamy glebę wokół rośliny.
Najlepiej zrobić to butami (fot. 4), jedynie mniejsze rośliny ubijamy ręcznie. Zabieg ten powoduje lepszy kontakt korzeni z podłożem, a co za tym idzie lepszym dostępem rośliny do wody i szybszym wiązaniem się z glebą.
- Podlewamy roślinę.
Podlanie jest bardzo ważne, nawet w deszczowy dzień. Powinno być bardzo obfite (fot. 5), a na glebach łatwo wysychających powtórzone przez następnych kilka dni.
Po posadzeniu nie zapominajmy o pielęgnacji. Im więcej uwagi poświęcimy roślinom, tym lepszymi efektami powinniśmy cieszyć się za kilka lat.
Krok 5
Kilka słów o żywopłotach.
Sposobów na posadzenie roślin żywopłotowych jest kilka. Decydując się na żywopłot najczęściej mamy już ściśle określoną lokalizację i wiemy jak dużą powierzchnią dysponujemy. Od tego właśnie, pomijając tu dobór gatunkowy, najwięcej zależy. Prawidłowo założony żywopłot powinien składać się z dwóch lub trzech rzędów (odstępstwem od tej zasady jest sadzenie iglastych form kolumnowych, które równie pięknie wyglądają posadzone w jednym rzędzie). Czasami jednak ograniczona przestrzeń nie pozwala nam na taki "rozmach". Nie pozostaje nam wtedy nic innego jak posadzić żywopłot w jednym rzędzie, pamiętając, by ograniczyć odległości pomiędzy roślinami do 15-20cm. We wszystkich innych przypadkach, jak wspomniano na początku, sadzimy projektując co najmniej dwa rzędy. Schemat przedstawiający sposób sadzenia w trzech rzędach przedstawiono na rysunku poniżej. X-em oznaczono odległości pomiędzy sadzonkami. Odległości tych należy szukać przy każdym z gatunków roślin żywopłotowych.